خط تبلیغی رسانه‌های غربی در مورد گزارش جدید آمانو اگرچه شباهت‌های ثابتی به موارد قبلی داشت اما مشخصا ادعای کاهش سرعت غنی‌سازی ایران که پس از گزارش قبلی آمانو در این رسانه‌ها مطرح شده بود، بر اساس اطلاعات جدید موجود در گزارش فوریه 2011 مدیرکل آژانس رد شد.

به گزارش رجانیوز، بر اساس گزارش مدیرکل مشخص شد که ادعای نفوذ ویروس استاکس‌نت به نطنز و از کار افتادن دستگاه‌ها که بر مبنای آن کاهش سرعت غنی‌سازی ایران رخ داده، اساسا بی‌پایه بوده و آن‌طور که آمانو گزارش داده اکنون بیش از پنج هزار دستگاه سانتریفیوژ در نطنز فعال است.

با این حال، رسانه‌های غربی در گزارش جدید بخشی از آن را که ناظر به اعلام ایران مبنی بر خروج سوخت از نیروگاه بوشهر بود، برجسته کردند تا این‌بار ادعا کنند که استاکس‌نت که قبلا می‌گفتند مخصوص نطنز ساخته شده، در زمینه اخلال در نیروگاه بوشهر مؤثر بوده است.

اما مشکل به‌وجود آمده در نی

روگاه بوشهر دقیقا چیست؟ مقصر آن کیست؟ و آیا برنامه زمانی راه اندازی نیروگاه به تاخیر خواهد افتاد؟

اینها سوالاتی است که از زمان انتشار گزارش جدید آژانس و اعلام خبر خروج میله های سوخت از قلب راکتو توسط پیمانکار روس در جامعه خبری ایران مطرح شده اما پاسخ های کامل و روشنی به آنها داده نشده است.

نخستین سوال این است که مشکل به‌وجود آمده در نیروگاه بوشهر دقیقا چیست؟ مجموعه اطلاعات منتشر شده نشان می دهد مشکل مربوط به از کار افتادن و سپس خرد شدن یکی از پمپ های خنک کننده نیروگاه بوده که باعث تولید صدها براده و قطعه فلزی شده و این احتمال وجود داشته که این براده ها در میله های سوخت نفوذ کرده و کارایی آنها را از بین ببرند.

به گزارش سایت ایران هسته‌ای،‌ سخنگوی روس اتم در 10 اسفند این موضوع را تایید کرد. وی در بیانیه ای رسمی گفت: «ممکن بود که به خاطر نقص فنی یکی از چهار پمپ، براده و یا تراشه فلزی در کاست‌های سوختی نفوذ کند». رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه ایرن هم در همان روز گفت: «خروج سوخت از قلب راکتور بوشهر به‌دنبال مسئله در یکی از پمپ‌های خنک‌کننده انجام شد». همچنین خبرگزاری رویترز در گزارشی از وین که در تاریخ 9 اسفند 1389 منتشر شده، مشکل را از قول برخی کارشناسان آگاه این گونه توصیف کرده است: «به نظر من آنچه رخ داده این است که پمپ از کار افتاد و نه تنها از کار افتاد بلکه شکست، به طوری که قطعات فلز هم‌اینک در سراسر سیستم اصلی خنک‌سازی نیروگاه در گردش‌اند».

در همین حال یک روزنامه روس، جزئیات بیشتری از موضوع را منتشر کرده است. روزنامه روسی نیزاویسیمایاگازیه‌تا در گزارشی که در تاریخ 9 اسفند منتشر شده، صورت مسئله را اینگونه بیان می کند که مشکل موجود در نیروگاه اطمینان نداشتن پیمانکار روس از نبود براده های آن درون راکتور است. این روزنامه می نویسد: «با در نظرگرفتن این مسئله که ساخت نیروگاه با تجهیزات آلمانی آغاز شده که 30 سال پیش در آنجا مستقرشده اند، ضرورت تایید نبود براده آهن در راکتوراحساس شده است». این روزنامه ادامه می دهد: «به همین دلیل سوخت باید به منظور بررسی تخلیه شود. تخلیه سوخت از 23 فوریه آغازشده و باید 24 فوریه به پایان برسد و در صورت مشاهده براده های آهن باید تک تک تجهیزات سوخت شست‌وشو شوند». این روزنامه در گزارش خود به مسئله خرد شدن پمپ خنک کننده اشاره ای نکرده است اما کارشناسان می گویند پمپی که دچار مشکل شده، در واقع جزو تجهیزات آلمانی باقی مانده در نیروگاه بوده است.

سوال دوم این است که مقصر این مشکل کیست؟ کارشناسان عقیده دارند اولین نکته ای که در اینجا باید به آن توجه کرد، این است که هرگونه احتمال خرابکاری در تأسیسات منتفی است. منابع معتبر غربی از جمله موسسه علوم و امنیت بین المللی هم تایید کرده اند که مسئله به‌وجود آمده در بوشهر به موضوع ویروس استاکس نت هیچ ربطی ندارد. در عین حال، کارشناسان در ایران تاکید دارند که مقصر بروز هر نوع مشکل در تأسیسات، پیمانکاری است که پول خود را تمام و کمال دریافت کرده و باید در مورد جدول زمانی راه اندازی نیروگاه که به آن متعهد شده، پاسخگو باشد.

پرسش سوم این است که آیا برنامه زمانی راه اندازی نیروگاه به تاخیر خواهد افتاد؟ منابع روس در این مورد عقیده دارند که حداکثر تأخیری که باید انتظار آن را داشت، سه ماه است. سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه گفته است که ظرف سه ماه این مسئله حل خواهد شد. وی که بنا به گزارش خبرگزاری رویترز از ژنو در روز 10 اسفند، در یک کنفرانس مطبوعاتی سخن می گفته تاکید کرده است که "مشکل در نیروگاه هسته ای بوشهر ایران کاملا فنی است و حداکثر تا سه ماه دیگر حل می شود." روزنامه روسی نیزاویسمایا گازیه‌تا هم در گزارشی که پیش‌تر به آن اشاره شد، تاکید کرده است حتی اگر بنا باشد کل فضای راکتور و میله های سوخت شست‌وشو شود، این کار بیش از دو ماه زمان نخواهد برد. کارشناسان در ایران می گویند اگر پیمانکار روس جدیت به خرج بدهد، موضوع در زمان بسیار کوتاه تری قابل حل است.